Nếu chưa từng đến với cái “nhà tù” lạ lùng này thì người ta thật khó hình dung nó qua lời kể. Ngay cả qua hình ảnh tĩnh hoặc động. Thật ra, đây là ngôi nhà của Họa sĩ Văn Ngọc và gia đình ông. Được hình thành từ sau ngày họa sĩ rời miền Bắc vào Vũng Tàu lập nghiệp hơn 20 năm trước. Đây cũng là nơi Văn Ngọc chất chứa hàng trăm tác phẩm được ông thực hiện trong nhiều năm.
1. Vài nét về Nghệ sĩ họa sĩ Văn Ngọc
Họa sĩ Văn Ngọc sinh năm 1959 tại Phú Thọ, tốt nghiệp Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam năm 1992. Đến năm 1993 cùng gia đình vào Vũng Tàu định cư. Trước khi sống trọn vẹn với nghệ thuật, Văn Ngọc từng có thời gian dạy học, làm báo…
Năm 2003, ông tham gia trại sáng tác tại Toulouse (Pháp). Năm 2004, ông dự trại sáng tác tại Vermont (Mỹ). Ông đã có nhiều triển lãm cá nhân và nhóm tác giả. Năm 2010, tác phẩm Dư chấn đoạt giải thưởng của Hội Mỹ thuật Việt Nam. Năm 2013, tác phẩm Đảo xa đoạt giải B triển lãm mỹ thuật khu vực miền Đông Nam bộ…
2. Về Nhà tù Văn Ngọc
Ý tưởng biến căn nhà thành tác phẩm Nghệ thuật
Căn nhà này khi họa sĩ Văn Ngọc mua, nó rất loằng ngoằng. Cứ hai mét là có một cột điện, dây xanh, dây đỏ. Anh treo tranh lên, nhận thấy tranh khiến cột điện đẹp, cột điện lại làm tranh đẹp hơn. Hóa ra căn nhà nơi mình ở là một tác phẩm. Vậy là 20 năm qua, Văn Ngọc miệt mài lao động, sáng tạo trong căn nhà nghệ thuật này.
Kho tàng nghệ thuật đồ sộ tại “Nhà tù Văn Ngọc”
“Nhà tù Văn Ngọc” là nơi lưu giữ hơn 4.000 tác phẩm. Trong đó có hàng chục bộ tác phẩm lớn. Bản thân ngôi nhà cũng là một tác phẩm độc đáo. Như người bị thôi miên trong nghệ thuật sắp đặt. Mỗi miếng gỗ, mảnh ván, khung sắt được đưa từ xưởng vào nhà là Văn Ngọc biến nó thành tác phẩm riêng biệt.
Có thể gọi đó là một bảo tàng nghệ thuật của riêng ông. Với tranh, tượng được sắp đặt gây bất ngờ và tạo ấn tượng mạnh trong những khoảng không gian rối rắm thị giác. Những hành lang hẹp và tối khiến người ta như lạc vào mê cung.
Nhưng từ bất kỳ góc nhìn nào cũng thấy được tác phẩm. Cái đặt nằm trên sàn, cái dựng trên vách, cái treo lủng lẳng trên đầu hay chất chồng, đan xen vào nhau… Rất nhiều những vật liệu, đồ đạc phế thải, bị vứt bỏ được Văn Ngọc nhặt nhạnh trong nhiều năm. Đem về tạo tác, mang lại sự sống mới cho chúng. Chỉ trong cõi sáng tác biệt lập như một “nhà tù” ấy, gã “tù nhân tự nguyện” Văn Ngọc mới được tự do hoàn toàn để thể hiện những ý tưởng sáng tạo có khi “điên rồ” của mình mà không ảnh hưởng đến người khác.
3. Nghệ thuật là đời sống
Prison Văn Ngọc mang đến cho ta sự thưởng ngoạn thú vị, đầy cảm xúc bởi nét phong phú, đa dạng của những hình khối hội họa, tạo nên một cách nhìn lạ, mới mẻ. Từng góc nhỏ toát lên hơi thở của đời sống chủ nhân. Cũng chính đời sống trong ngôi nhà ấy lại tạo nên bức tranh với liên tưởng, ý niệm về nghệ thuật đương đại.
Ngay cả ánh nắng hắt vào, sự chiếu sáng của ngọn đèn cũng tạo nên cái nhìn mới, sắc diện mới cho Nhà tù Văn Ngọc. Những miếng gỗ, cái ghế, giá đựng ly chén, máy giặt. Những món đồ gia dụng hằng ngày và âm thanh phát ra từ đó đều trở thành nghệ thuật với sự sắp đặt hài hòa của họa sĩ Văn Ngọc. Khách thăm viếng, sự hiện diện của chủ nhà cũng góp thêm nét chấm phá, những cảm xúc khác biệt cho căn nhà.
Những vật thể tưởng vô tri, vô giác đâu đó ngoài đường. Khi vào tay Văn Ngọc bỗng có cơ hội cất lên tiếng nói của mình. Những tiếng nói ấy hòa điệu cùng dấu ấn và tâm hồn họa sĩ.
4. Thời gian mở cửa đón khách của “Nhà tù Văn Ngọc”
Ban đầu, “Nhà tù Văn Ngọc” chỉ đón bạn hữu, đồng nghiệp xa gần của ông cùng những ai biết đến tác phẩm của người nghệ sĩ kỳ lạ ấy. Nhưng rồi “tiếng lành đồn xa” có rất nhiều người địa phương cũng như du khách đã tìm đến đây.
Nay thì “Nhà tù Văn Ngọc” đã thực sự trở thành một địa chỉ văn hóa ở thành phố biển với lịch tham quan từ 8h-11h và từ 16h- 20h các ngày thứ 3, thứ 5 và thứ 7 hàng tuần.
Vị trí Nhà tù Văn Ngọc trên Google Map
5. Lời kết
Nếu có một ngày đến thăm và lưu lại Nhà tù Văn Ngọc. Bạn sẽ cảm nhận được sự chuyển dịch của thời gian với những hiệu ứng cảm xúc khác nhau trong từng tác phẩm và tổng thể ngôi nhà. Sự chuyển động ấy khiến Nghệ sĩ Văn Ngọc không thể dừng lao động, sáng tạo, với anh: “Nghệ thuật phải có đời sống. Ngôi nhà là sự kết nối giữa sáng tạo và đời thực”.
Ngoài ra, ở Vũng Tàu còn có một ngôi nhà nổi tiếng khác. Ngôi nhà tưởng niệm người anh hùng dân tộc Võ Thị Sáu.
