1. Đôi nét về Quảng Bình Quan
Quảng Bình Quan được xây dựng từ thời Chúa Nguyễn
Quảng Bình Quan được xây dựng năm 1639 từ thời Chúa Nguyễn. Đây là một trong những thành lũy kiên cố, và trọng yếu hàng đầu của Chúa Nguyễn ở Đàng Trong. Trải qua thời gian, sau nhiều lần bị hư hại nặng nề, Quảng Bình Quan đã được phục chế về gần như nguyên dạng để tồn tại. Như một minh chứng lịch sử giữa thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình.
Quảng Bình Quan được phục chế lại
Quảng Bình Quan (mới phục chế lại), ở ngay trung tâm phường Đồng Hải. Nó ở giữa bốn ngả đường: phía Tây là đường đi lên Đức Ninh. Phía Đông là đường Mẹ Suốt đi xuống bến sông Nhật Lệ. Phía Bắc là đường đi Hà Nội. Phía Nam là đường đi Huế.
Những tên gọi của Quảng Bình Quan
Quảng Bình Quan cũng có nhiều tên gọi. Người thì nói đó là cửa vào dinh Quảng Bình, người thì nói Cổng Bình Quan.
2. Lịch sử hình thành Quảng Bình Quan
Quảng Bình Quan được đắp bằng đất vào năm 1631
Quảng Bình Quan thời Nguyễn, được đắp bằng đất vào năm 1631. Là hệ thống thành lũy cổ được xây đắp để bảo vệ kinh thành Nguyễn. Quảng Bình quan nằm trong hệ thống Lũy Thầy. Bao gồm Lũy Trường Dục, Lũy Trấn Ninh, Lũy Nhật Lệ, Lũy Trường Sa kéo dài hơn 30 km.
Quảng Bình Quan do Quân sư Đào Duy Từ thiết kế
Hệ thống Lũy Thầy do Quân sư chúa Nguyễn là Đào Duy Từ (1572-1634) thiết kế và trực tiếp chỉ đạo xây dựng từ năm 1631-1634. Nhằm giúp Chúa Nguyễn ở Đàng Trong chống lại các đợt tấn công của Chúa Trịnh ở Đàng Ngoài vào thời Trịnh – Nguyễn phân tranh. Nơi đây có địa thế tựa núi gần khe rất chắc chắn, ngăn cách với đất Bắc, vô cùng hiểm trở. Chẳng khác gì đang đi vào đất Thục cả.
Quảng Bình quan nằm trấn giữ con đường huyết mạch Bắc-Nam và đường thuỷ từ cửa biển Nhật Lệ vào
Dưới thời chúa Nguyễn, người châu Nam Bố Chính hay ở phương Bắc có việc gì. Muốn vào dinh Quảng Bình. Nếu đi đường bộ thì trước hết phải vào Quảng Bình Quan trình giấy tờ. Rồi mới ngược ra hướng bắc mà vào cửa Nam Môn để nhập thành. Người đi đường thủy thì phải ghé thuyền ở cửa Nhật Lệ. Trình giấy tờ ở cửa quan Thủ Ngự. Rồi cho thuyền lên bến cửa đông mà nhập thành.
Thời Trịnh – Nguyễn phân tranh. Quảng Bình Quan được xem là hệ thống thành luỹ cổ được xây nhằm giúp Chúa Nguyễn ở Đàng Trong chống lại các đợt tấn công của Chúa Trịnh ở Đàng Ngoài.
Nằm trong hệ thống Lũy Thầy kéo dài hơn 30 km. Trấn giữ con đường huyết mạch Bắc – Nam và đường thuỷ từ cửa biển Nhật Lệ. Quảng Bình Quan được xây dựng rất kiên cố và vững chắc. Với địa thế tựa núi gần khe. Có lẽ nhờ vậy mà hơn 7 lần quân của Chúa Trịnh vượt Sông Gianh vào Nam thì cả 7 lần đều bị chặn đứng và thất bại ở cửa ải này.
Quảng Bình Quan được vua Minh Mạng cho trùng tu năm 1825
Năm 1825, vua Minh Mạng tiến hành cho trùng tu Quảng Bình Quan bằng việc nâng cao thêm tầng tháp canh. Công trình này càng khẳng định sự kiên cố, tráng lệ của hệ thống lũy thành. Quảng Bình Quan được đánh giá là một trong những công trình văn hóa lịch sử đặc sắc nhất đất nước lúc bấy giờ. Hơn nữa, nhà vua còn cho tiến hành đúc nổi hình ảnh uy nghiêm của Quảng Bình Quan vào Nghi Đỉnh đặt trước Thế Miếu trong Tử Cấm Thành.
Quảng Bình Quan bị tấn công và phá hủy nặng nề trong cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ xâm lược
Trong thời gian kháng chiến chống Pháp và Mỹ xâm lược, Quảng Bình Quan bị tấn công và phá hủy nặng nề, tuy nhiên nơi đây vẫn giữ được những nét kiến trúc, tàn tích vô cùng linh thiêng cho đến ngày nay.
3. Kiến trúc độc đáo của Quảng Bình Quan
Là một công trình kiến trúc độc đáo của Quảng Bình
Quảng Bình Quan là một hệ thống thành lũy bảo vệ kinh đô kết hợp cổng thành kiên cố, là một công trình kiến trúc độc đáo của Quảng Bình ngày nay.
Trước 1945, Quảng Bình Quan gồm có 1 hào ngoài thành, có 1 cầu gạch vòng qua hào, giao giữa đường Đức Ninh và Cầu Hào còn có 1 âm hồn trên một nghĩa địa lớn.
Là một trong ba cửa quan của Lũy Đâu Mâu – Nhật Lệ
Quảng Bình Quan còn liên kết với 2 cổng nữa đó là cửa Lý Chính Đại Quan Môn (còn gọi là Cổng Thượng) và cửa Thủ Ngự. Theo sách Đại Nam thống nhất ghi chép: “cửa quan dài hai trượng 1 thước, rộng hai trượng 5 thước; thành ngoài bảo vệ cửa quan dài 14 trượng 6 thước cao 3 thước, năm Minh Mạng thứ (1826) xây gạch đá”.
Kiến trúc kiên cố và vĩ đại
Vì Quảng Bình Quan ngày nay là một công trình được phục chế theo bản vẽ của quân sư của chúa Nguyễn là Đào Duy Từ thiết kế, nên các chi tiết chỉ dựa vào bản vẽ để hình thành. Nơi đây mang đậm kiến trúc văn hóa Việt Nam xưa, nhưng vô cùng kiên cố và vĩ đại.
4. Ghé thăm Quảng Bình Quan có gì hay
Một Quảng Bình Quan được phục chế lại với kiến trúc nguyên bản như xưa
Ngày nay, với sự quan tâm của Chính quyền và đóng góp, đồng lòng của nhân dân địa phương, Quảng Bình Quan đã được phục chế lại với kiến trúc nguyên bản như xưa.
Về cơ bản thì thành vẫn còn 3 cổng. Đoạn thành phía Nam còn lại 2/3 tương đối nguyên vẹn. Chỉ có phía Bắc thành đã bị sập hoàn toàn. Sau khi sửa lại thì kích thước chỉ còn khoảng 1.087m. Với 15 đoạn dích dắc hình răng khế.
Quảng Bình Quan – một công trình nghệ thuật đã có hàng trăm năm tuổi
Quảng Bình Quan là một di tích tồn tại hàng trăm năm. Là chứng tích lịch sử quan trọng của mảnh đất Đồng Hới – Quảng Bình. Và là một trong 32 công trình trong danh mục dự án văn hóa trọng điểm được đầu tư từ năm 2001-2010.
Quảng Bình Quan không chỉ minh chứng cho một hệ thống quân sự vững chắc thời Trịnh Nguyễn. Mà còn khắc họa nét tinh tế của một công trình nghệ thuật đã có hàng trăm năm tuổi.
Đến Quảng Bình Quan, bạn có thể kết hợp khám phá các địa điểm du lịch nổi tiếng khác tại TP. Đồng Hới. Như: Tượng đài Mẹ Suốt, Nhà thờ Tam Tòa, Cồn cát Quang Phú, chợ đêm Đồng Hới… Để cảm nhận những nét đẹp từ thiên nhiên, kiến trúc nghệ thuật đến con người tại vùng đất xinh đẹp này.
Thưởng thức những món ăn nổi tiếng Quảng Bình
Bạn cũng đừng quên thưởng thức các món ăn nổi tiếng. Như: bánh xèo Quảng Hòa, cháo canh cá lóc, lẩu cá khoai, đẻn biển, sò huyết, mực khô, cá nghéo, khoai dẻo, bánh bột lọc… Đây là những đặc sản Quảng Bình gây thương nhớ, níu chân du khách.
Có dịp đi du lịch Đồng Hới, bạn hãy đến Quảng Bình Quan. Tận mắt chiêm ngưỡng từng đường nét kiến trúc độc đáo. Thả hồn vào không gian của một Quảng Bình Quan linh thiêng. Để thấy vùng đất này hấp dẫn đến nhường nào.
